بررسی وضعیت تحصیلی در شرق هرمزگان/از بالا بودن آمار دختران بازمانده از تحصیل تا نقش آسیب های اجتماعی در ترک تحصیل دانش آموزان

به گزارش تجارت جنوب آنلاین – مصیب رجایی؛ امروزه تعلیم و تربیت فرزندان یکی از مهمترین دغدغه‌های خانواده‌ها در عصر حاضر است و معمولاً والدین سعی می‌کنند به هر طریقی که شده فرزندان خود را راهی مدرسه کرده و برای تحصیل بهتر آنها، امکانات و وسایل مورد نیاز را تأمین کنند. اهمیت این امر ناشی از ارزشمند بودن تعلیم، تربیت و آموزش است که می‌تواند باعث رشد و تعالی فرزندان آنها در آینده شود و موجب جامعه پذیری، مهارت ورزی و توسعه توانایی در نسل آینده شود.

اقتصاددانان و متفکران تعلیم و تربیت بر این نتیجه واقف هستند که اگر ما بتوانیم بهترین امکانات را برای تعلیم و تربیت نسل آتی فراهم کنیم و آنها آموزش‌های با کیفیت را بگذرانند، مسلماً افرادی کاردان و ماهر تربیت می‌شوند که بعد از فارغ التحصیلی می‌توانند، در بخشهای مختلف جامعه مشغول به کار شوند و مسلماً می‌توانند محصولات خوب و با کیفیت تولید کرده و خدمات مناسبی ارائه دهند، همین امر باعث ارتقا بهره وری و نهایتاً افزایش درآمد ناخالص ملی کشور و رفاه هر چه بیشتر شهروندان جامعه می‌شود.

از این رو با محمد جمالدینی عضو هیأت مدیره انجمن مطالعات درسی ایران در خصوص تحصیل دانش آموزان در هرمزگان و آسیب‌های پیش روی گفتگو کرده‌ایم که این گفتگو تفصیلی را در ادامه خواهید خواند.

محمد جمالدینی در این گفتگو اظهارداشت: ضرورت تعلیم و تربیت در عصر حاضر بر همگان مبرهن و روشن است و حاکمیت هم تلاش می‌کند که بهترین امکانات و منابع را برای آموزش و پرورش، افراد آموزش پذیر فراهم کند.

این رویکرد در بخش حاکمیتی باید وجود داشته باشد که مخارج تحصیلی و تعلیم و تربیت فرزندان به هیچ وجه هزینه نیست بلکه سرمایه گذاری برای یک جامعه است و حاصل آن را می‌توان در آینده برداشت کرد.

وی در پاسخ به این سوال که تحصیل دانش آموران در شرق هرمزگان چگونه است، بیان داشت: شرق هرمزگان با توجه به محدودیت منابع و امکانات آموزشی، موقعیت سخت جغرافیایی، پایین بودن سطح درآمد خانواده‌ها، معضل قاچاق و سایر آسیب‌های اجتماعی، همواره از نظر شاخص‌های آموزشی در سطح پایینی قرار گرفته است و بحران ترک تحصیل دانش آموزان بیش از سایر مناطق استان وجود دارد.

آمار دختران در بازماندگی از تحصیل نسبت به پسران بالاتر است

وی عنوان کرد: هر ساله تعداد زیادی از دانش آموزان، به ویژه دختران را در صف بازماندگی از تحصیل داریم، به صورتی که بعد از گذشت سال‌ها، در برخی از روستاها، حتی فردی نتوانسته است تحصیلات عمومی را به پایان رسانده و دیپلم بگیرد.

جمالدینی معتقد است: در سالهای اخیر با توجه به تسهیل و رونق امر قاچاق در شرق استان، شرایط از گذشته بحرانی‌تر شده است و کودکان و نوجوانان به جای کلاس درس و مدرسه، آنها را در جای دیگری می‌بینیم که نباید حضور داشته باشند و همین امر باعث شده است که آمار ترک تحصیل دانش آموزان افزایش یابد.

وی افزود: این وضعیت در صورت عدم وجود فراهم کردن شرایط مناسب و اتخاذ تدابیر لازم می‌تواند باعث بوجود آوردن سایر بحران‌های اجتماعی شود.

عضو هیأت مدیره انجمن مطالعات برنامه درسی ایران ادامه داد: با توجه به نزدیک بودن شروع سال تحصیلی، برای برون رفت از این وضعیت بحرانی باید اقداماتی کارآمد و به فوریت توسط جامعه و خانواده‌ها صورت بگیرد تا به وضعیت بهتری برسیم.

وی معتقد است: تعلیم و تربیت فرزندان یک امر سیستمی و همه جانبه است و ما نمی‌توانیم بگوییم که فقط آموزش و پرورش مسئول به وجود آمدن این بحران است، بلکه عوامل مختلفی در بوجود آمدن این بحران نقش دارند که برای بهبود این وضعیت همه عوامل دخیل در این امر باید نقش خود را ایفا کرده تا بتوانیم از ترک تحصیل دانش آموزان جلوگیری کرده و کودکان و نوجوانان به مدرسه بازگردند.

آسیب‌های اجتماعی یکی از علل ترک تحصیل دانش آموزان در شرق هرمزگان است

جمالدینی ابراز داشت: نقش خانواده برای حل این مشکل بسیار مهم و ضروری است و این خانواده است که باعث شکل گیری شخصیت فرزندان خود می‌شود و اگر در خانواده تربیت فرزند به خوبی صورت بگیرد، مسلماً نیازهای فرد به خوبی برآورده می‌شود و به تعلیم و تربیت کودک توجه می‌شود. اما آن چیزی که رخ می‌دهد، اکثر ترک تحصیل کنندگان، فرزندان خانواده‌های دارای آسیب همچون طلاق، اعتیاد و… هستند.

وی ادامه داد: متأسفانه آمار آسیب‌های اجتماعی روز به روز بیشتر می‌شود، که نهادهای مرتبط با امر آسیب‌های اجتماعی، باید با اقدامات پیشگیرانه مناسب همچون آموزش، فرهنگ سازی و… از رخ دادن این آسیب‌ها جلوگیری کنند.

آموزش و تربیت حلقه مفقوده بین خانواده و مدرسه است

این استاد دانشگاه با تاکید بر اینکه خانواده باید ارتباط خود را با مدرسه و تعلیم و تربیت فرزندانش برقرار کند و نسبت به وضعیت تحصیلی فرزندان خود آگاه شود، تصریح کرد: معمولاً در خانواده‌هایی که از سطح سواد خوبی برخوردار هستند، ترک تحصیل کمتر رخ می‌دهد و والدین تمرکز بیشتری را نسبت به تحصیل فرزندان خود دارند. با توجه به مطالعات انجام شده در شرق استان می‌توان با آگاهی بخشی و آموزش خانواده‌ها در خصوص اهمیت تحصیل و آموزش، از ترک تحصیل دانش آموزان جلوگیری کرد.

وی با تاکید بیر اینکه نباید از نقش مهم و حائز اهمیت آموزش و پرورش غافل شویم و این معلمان و عوامل نظام تعلیم و تربیت هستند که می‌توانند با فراهم کردن محیطی شاد و جذاب برای دانش آموزان از ترک تحصیل دانش آموزان جلوگیری کنند، افزود: آموزش و پرورش باید فضای فیزیکی و روانی مدارس را شاداب و جذاب کند که دانش آموزان دوست داشته باشد در مدرسه بماند و نه اینکه حالت برعکسش که منتظر رهایی از مدرسه باشند.

به گفته این استاد دانشگاه، آموزش و پرورش باید امکانات رفاهی و آموزشی مناسب را در اختیار مدارس قرار دهد که دانش آموزان با آسودگی خاطر بتوانند در مدرسه درس بخوانند و آموزش ببیند.
معلمان مدارس با ایجاد انگیزه در دانش آموزان نسبت به ادامه تحصیل و نقش آموزش در پیشرفت شأن آنها را به ادامه تحصیل هدایت کرده و آنها را از ترک تحصیل باز می‌دارد. خانواده‌های با توان مالی پایین شناسایی و کمک شوند

وی ادامه داد: مدیران مدارس با بر قراری ارتباط با خانواده‌ها، نسبت به شناسایی خانواده‌هایی که دارای آسیب مالی هستند اقدام کرده و با فراهم آوردن وسایل تحصیل برای فرزندان آنها، دغدغه مالی آنها را برطرف کنند.

جمالدینی عنوان کرد: مدیران مدارس نقش خود را فراتر از یک نقش کارمندی در مدرسه نگاه کرده و بلکه با برقرای با عوامل تأثیر گذار روستا یا آن شهر و همچنین با تشکیل گروه‌های غیررسمی بتواند به دانش آموزان دارای خانواده‌های بی بضاعت و آسیب پذیر کمک کند.

مدیران وظیفه خود را فراتر از مدرسه بدانند

پوی افزود: مهم‌تر از همه نقش عوامل مدرسه در نگهداشت دانش آموزان بازمانده است. آنها می‌توانند با جبران کردن وضعیت تحصیلی آنها و ایجاد انگیزه، به ادامه تحصیل جاماندگان از تحصیل کمک کنند، نه اینکه با جملات منفی و اقدامات سمی راه ترک تحصیل را به آنها نشان دهند. با این وجود نیاز هست که اداره کل آموزش و پرورش نگاه ویژه ای به شرق هرمزگان داشته باشد تا فاصله عقب ماندگی آموزشی را جبران کرده و با اقدامات مناسب بتواند روند رو به رشد ترک تحصیل را متوقف کنند و شاهد بازگشت بیشتر دانش آموزان به مدرسه باشیم.

این تسهیل گر اجتماعی اظهارداشت: تشکل‌های مردم نهاد و خیرین، ظرفیت بسیار خوبی برای کمک به ادامه تحصیل دانش آموزان دارند. آموزش و پرورش، نسبت به جذب و حمایت از آنها در این خصوص اقدام کند. در سراسر دنیا انجمن‌های مردم نهاد و غیررسمی بسیار زیادی برای خدمت رسانی به آموزش و پرورش و دانش آموزان بی بضاعت و آسیب پذیر تشکیل شده که خدمات بسیار خوبی برای دانش آموزان ارائه می‌دهند.

عضو هیأت مدیره انجمن مطالعات برنامه درسی ایران افزود: با توجه به وضعیت اقتصادی که خانواده‌ها دارند، انتظار می‌رود که انجمن‌های مردم نهاد و خیرین نسبت به پشتیبانی و حمایت از این دانش آموزان اقدام نمایند تا هیچ دانش آموزی به خاطر مشکلات مالی، مدرسه و تحصیل را رها نکند. انتظار می‌رود که تشکل‌های مردمی و خیرین بیشتری به آموزش و پرورش شرق هرمزگان توجه نموده و برای رفع بحران ترک تحصیل با آموزش و پرورش همکاری کنند.

جمالدینی یادآور شد: می‌توان با همکاری همه عوامل مرتبط و تأثیر گذار در تعلیم و تربیت دانش آموزان، از بحران ترک تحصیل دانش آموزان در شرق استان جلوگیری نمود. و به امید آن روزی که هیچ دانش آموزی به خاطر مشکلات مالی و غیره از تحصیل باز نماند.