بیش از ۹۰ هزار نقطه از کشور شعب ثابت و سیار اخذ رای مستقر خواهد بود.و برای انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان رهبری هزار و ۴۵۱ شعبه اخذ رای در هرمزگان در نظر گرفته شده است. یکی از رویدادهای سیاسی کشور در سال ۱۴۰۲اتفاق خواهد افتاد. از مناسب ترین ظرفیت‌ها برای اعتمادسازی بیشتر بین اقوام، افکار مختلف، جذب و هدایت آنها به سوی یک آرمان مشترک و حفظ تمامیت کشور، وجود نهاد قانونگذاری در کشور است.

نهادی که مهم ترین هدف آن، وضع قوانین عادلانه است. تحلیل وضع انتخابات در این مجال نمی‌گنجد اما رسالت رسانه‌ای ایجاب می‌کند عملکرد نمایندگان استان در ۴ سالی که گذشت مورد ارزیابی قرار گیرد. مجلس کارآمد به نمایندگانی نیاز دارد که اولاً وظایف و اختیاراتی که قانون برای آنها مشخص کرده را بدانند و دوم صداقت، جسارت و سلامت کافی برای انجام وظایف را داشته باشند. وجدان، صداقت، شجاعت، آگاهی و توانمندی شاخصه‌های نماینده کارآمد است. هرچه نمایندگان کارآمدتر باشند مجلس مقتدرتر و موفق‌تر خواهد شد. هرمزگان را می‌گویم استانی که می‌توانست در سایه حضور نمایندگان توانمند، وضعیتی غیر از آنچه امروز مردمانش تحمل می‌کنند داشته باشد. در فضای مجازی جسته گریخته تحلیل‌هایی انتقادی از عملکرد نمایندگان هرمزگان در مجلس یازدهم ارائه می‌شود. حرف‌هایی که از دل برآمده و مخاطبانش به واسطه افتادن در روزهای داغ تبلیغات انگیزه‌ای برای پاسخ ندارند.

صدا و سیما هم گویا برای اولین بار می خواهد یک تنه بار تبلیغات، رقابت، مشارکت، آگاهی بخشی در انتخابات را به دوش بکشد. و با کسب اجازه از همه دستگاه‌های ذی مدخل روی آنتن می‌آید، طرح تبلیغاتی جبلی که از قضا در انتخابات ریاست جمهوری مشابهش را رسانه‌های مستقل، خبرگزاری‌ها و تلویزیون‌های اینترنتی هرمزگان برگزار کرده بودند، با این امید که معجزه کند عملیاتی خواهد شد، غافل از اینکه ای کاش تمهیداتی اندیشیده می‌شد با مشارکت دادن رسانه‌های مستقل و به میدان آمدن آنها زمینه تحلیل درست عملکرد نمایندگان فراهم می‌گردید تا کسانی که قصد حضور در انتخابات را دارند با آگاهی کاملتری از عملکردها، مشارکت کنند. داوطلبان بهتر بتوانند خود را به جامعه عرضه کنند و نتیجه آن انتخاب افراد توانمند و مجلس یا نهاد کارآمدتر خواهد بود. این اتفاق نیفتاد و رسانه‌ها غریبه فرض شدند و تصور می‌کنند این صدا و سیماست که می‌تواند هم راهبری ستادهای تبلیغاتی را داشته باشد و هم هدایت افکار را به عهده بگیرد و از همه مهمتر رسانه‌های مستقل را بازی ندهد. این رویه بدون اینکه عرضه شود قابل قضاوت شدن هست.

لذا رسانه‌های مستقل به فراخور باور فعالان رسانه‌ای به این عرصه ورود کرده و خود را محق می‌دانند که براساس رسالت به ایفای نقش بپردازند. رقابت، مشارکت، آزادی انتخاب کردن و انتخاب شدن در نهاد انتخابات نهفته است. شما نمی‌توانید به گونه‌ای عمل کنید که یک رسانه سوگلی باشد و برسانه‌های دیگر محرم نباشند. همه اطلاعات در یک رسانه تجمیع کنید و رسانه‌های دیگر از اطلاعات محروم باشند. در نهایت توقع داشته باشید که همه پای کار باشند. یا همه قواعد انتخابات و استانداردهای آن با این تبعیض عملیاتی شود. قطعاً این شیوه عمل در نتیجه به جمع نقیضین که امری محال است می‌انجامد. علی ای حال در این فرصت و مجال اندک به عملکرد نمایندگان هرمزگان پرداخته خواهد شد. نمایندگانی که در عمل فراز و فرودهایی داشتند و طبعاً حتی اگر نهادی از آنها بازخواست نکند وجدان عمومی آنها را ارزیابی خواهد کرد.

غیبت نمایندگان دروغ نیست

چندی قبل لیستی از وضعیت حضور نمایندگان مجلس در جلسات مجلس و جلسات رسیدگی به لایحه بودجه منتشر شد برخی نمایندگان هرمزگان بجای شفاف سازی این مسئله را توجیه کردند. در بهمن ۱۴۰۲ طی ١٠ جلسه علنی مجلس به بررسی جزئیات لایحه بودجه ١۴٠٣پرداخت یک نماینده هرمزگان سه جلسه، دو نماینده ۲ جلسه و یک نماینده یک جلسه غیبت داشتند. این درحالی است که مرخصی نمایندگان در بازه زمانی بررسی لایحه بودجه لغو شده بود. در آن لیست عجیبی که میزان عدم حضور ۲۱۷ نماینده در مجلس به تفکیک درصد منتشر شد هم نتایج بسیار غمبار و نگران کننده است.

یک نماینده رتبه ششم، نماینده دیگر رتبه هفتم، نماینده دیگر رتبه یازدهم ، نماینده چهارم هرمزگان رتبه ۲۲ و پنجمین نماینده رتبه ۴۷ غایبین مجلس را به خود اختصاص داده‌اند. مسئله آنقدر مهم است که در مفاد ۸۶ تا ۸۹ آیین نامه داخلی مجلس به موضوع تأخیر و غیبت نمایندگان اشاره شده که بر اساس ماده ۸۶ آیین‌نامه داخلی مجلس نماینده‌ای که بیش از یکصد ساعت متوالى یا ۲۵۰ ساعت غیرمتوالى از اوقات رسمى جلسات مجلس و کمیسیون را بدون عذر موجه در یک‌ سال غیبت نماید، مستعفى شناخته خواهد شد.

چه جلسه‌ای مهمتر از بررسی بودجه ۱۴۰۳ کشور وجود داشت که نمایندگان عزیز هرمزگان عطای حضور و چانه زنی برای تحقق اهداف توسعه‌ای استان را به لقایش بخشیدند. آقایان نماینده شما رأی گرفتید که در مجلس صدای مردم حوزه انتخابیه و موکلانتان باشید، اما از دیدن صندلی خالی شما در پیش دیدگان دوربین رسانه‌ها شرمساریم. اینکه برخی نمایندگان توجیه کنند جلسات مهمتری وجود داشته و علت غیبت این بوده، یا از اساس اصل لیست را منکر شوند مشکلی را حل نمی‌کند.

شما از بودجه بیت المال ارتزاق می‌کنید حتی اگر بپذیریم دشمنان نابکار حقوق چند صدمیلیونی ماهانه و هزینه آجیل عید را به قصد تخریب منتشر کرده، و شما با زندگی سخت و سراسر فقر در تهران روزگار گذرانده و یک دهم فیش‌های کذایی منتشر شده دریافتی داشته‌‍اید بازهم حق نداشتید صندلی نمایندگی را خالی کنید. آیا از موکلانتان برای چنین اقدامی مجوز گرفته‌اید. آقای نماینده رتبه شش غایبان هیچ معنایی جز بی‌توجهی به صدای مردم ندارد، رتبه هفتم غایبان با هیچ توجیهی برای موکلانتان قابل هضم نیست. نکته اینجاست هر ۵ نماینده هرمزگان در در لیست ۲۱۷ نماینده‌ای که غیبت آنها منتشر شده در جمع ۴۷ نفر اول هستند. بالاترین آنها ۵۵ و یک دهم درصد و چهل و هفتمین غایب مجلس ۳۵ و ۴ دهم درصد جلسات را تشریف نداشتند. قصد تخریب بزرگواران نیست اما انصاف هم حکم می‌کند که به احترام موکلان و کسانی که به شما اعتماد می‌کردند هر ۵ نماینده هرمزگان در بیانیه‌ای مشترک یا مجزا دلایل این اتفاق غیر مقبول را تشریح می‌کردند. این خواسته نابجایی نیست.

شما نماینده هستید نه مدیر و شهردار

هر چند مردم آرزوی دیدار با نمایندگان منتخب خود در مجلس را در طول دوران نمایندگی دارند و به جز یک نماینده مابقی چندان علاقه‌ای به حضور در میان موکلان خود نداشتند. اما، نشست‌های خاصی که به هر دلیلی تشکیل می‌شود یا در برنامه‌های تبلیغاتی که از مدت‌ها قبل در فضای مجازی از سوی هواداران و دفاتر نمایندگان منتشر می‌شود. بیشتر عملکردها در حوزه عمران روستایی و شهری شامل روکش آسفالت، جدول گذاری، پل سازی، زمین چمن مصنوعی، تجهیز بیمارستان و … نمود دارند. اولاً اگر واقعاً این اقدامات را نمایندگان انجام داده‌اند باید مدیران این حوزه‌ها را به دلایل ناکارآمدی در انجام وظایف سازمانی محاکمه و مجازات کرد. اگر مدیران و متولیان این امور را به پیش برده‌اند چرا نماینده آن را در بیلان عملکرد خود جای می‌دهد؟ به نظر می‌رسد این شیوه گزارش دهی هم وهن مدیریت در سازمان هاست و هم شأن نماینده را زیر سئوال می‌برد. کلیپ‌های متعددی که این روزها فضای مجازی را به تسخیر خود درآورده و نماینده قیچی بدست را در پیشانی طرح‌های عمرانی و زیرساختی نشان می‌دهد افتخار و مباهات ندارد. شاید برخی هواداران این پرسش را مطرح کنند مگر نماینده در مقابل مشکلات حوزه انتخابیه مسئولیتی ندارد؟ اتفاق پاسخ مثبت است اما مگر مشکل اصلی حوزه انتخابیه‌ها در هرمزگان روکش آسفات و جدول گذاری است؟ نماینده موفق کسی است که در کنار ایفای وظایف قانونی که در قوانین موضوعه آمده، برای حل مشکلات حوزه انتخابیه نیز تلاش کند نماینده وظایف مهمتر و کلان‌تری درسطح ملی دارد که با پرداختن به امور جزیی شهری که وظیفه قوه مجریه (ادارات مربوطه) است از وظایف قانونی خود در قوه مقننه باز می‌ماند و اتفاقاً این غفلت آسیب بیشتری به کل شهروندان کشور وارد می‌نماید.

برابر قانون اساسی جمهوری اسلامی مهمترین وظیفه نمایندگان عبارتند از:

قانون گذاری و نظارت بر حسن اجرای قوانین، انتخاب کابینه دولت و نظارت بر عملکرد قوه مجریه از طریق تذکر، سوال، و استیضاح اعضای دولت و تصویب بودجه سالانه تصویب و یا رد لوایح ارائه‌ شده از قوه مجریه و یا مشارکت در تهیه طرح‌هایی است که به پیشرفت کشور منتهی می‌گردد.

عملکرد نمایندگان هرمزگان براساس سامانه شفافیت
طبق آمار موجود در سامانه شفافیت آرای نمایندگان مجلس شورای اسلامی، برای منصور آرامی ۱۸۸۸ مورد عملکرد ثبت شده است. بر همین اساس در ۴۵ درصد جلسات حاضر بوده و در ۵۵ درصد نیز حضور نداشته‌اند. آرامی در مدت حضور خود در مجلس شورای اسلامی، در ۸۵۵ مورد رای گیری مشارکت کرده است، که از این تعداد ۴۴۳ رای موافق، ۱۶۷ رای مخالف و ۱۲ رای نیز ممتنع بوده‌اند. آرامی در ۲۳۳ مورد نیز، علی‌رغم حضور در مجلس، عدم مشارکت داشته‌اند.

برای محمد آشوری تازیانی ۱۸۷۸ مورد عملکرد ثبت شده است. در ۵۶ درصد جلسات حاضر و در ۴۴ درصد نیز حضور نداشته‌اند. آشوری‌تازیانی در مدت حضور خود در مجلس شورای اسلامی، در ۱۰۵۵ مورد رای گیری مشارکت کرده است، که از این تعداد ۶۲۲ رای موافق، ۱۳۴ رای مخالف و ۶۵ رای نیز ممتنع داشته است. آشوری در ۲۳۴ مورد نیز، علی‌رغم حضور در مجلس، عدم مشارکت داشته‌اند. برای احمد جباری نماینده حوزه غرب هرمزگان ۱۷۹۷ مورد عملکرد ثبت شده است؛ که در ۴۵ درصد جلسات حاضر بوده‌اند و در ۵۵ درصد نیز حضور نداشته‌اند.

جباری در مدت حضور خود در مجلس شورای اسلامی، در ۸۱۲ مورد رای گیری مشارکت کرده است، که از این تعداد ۴۰۲ رای موافق، ۱۳۱ رای مخالف و ۵۴ رای او ممتنع بوده است. ودر ۲۲۵ مورد نیز، علی‌رغم حضور در مجلس، عدم مشارکت داشت.

حسین رئیسی نماینده شرق استان نیز ۱۸۶۹ مورد عملکرد ثبت شده دارد؛ که در ۴۶ درصد جلسات حاضر و در ۵۴ درصد نیز حضور نداشته و در مدت حضور خود در مجلس شورای اسلامی، در ۸۵۲ مورد رای گیری مشارکت کرده است، که از این تعداد ۵۹۶ رای موافق، ۱۰۴ رای مخالف ، ۹ رای نیز ممتنع و ۱۴۳ مورد عدم مشارکت ثبت گردید.

و در نهایت احمد مرادی ۲۰۴۶ مورد عملکرد ثبت شده دارد؛ در ۶۰ درصد جلسات حاضر بوده و ۴۰ درصد نیز حضور نداشته‌ است مرادی در مدت حضور خود در مجلس شورای اسلامی، در ۱۲۳۵ مورد رای گیری مشارکت کرده است، که از این تعداد ۱۰۱۰ رای موافق، ۲۱۲ رای مخالف و ۳ رای نیز ممتنع از او ثبت گردید وی در ۱۰ مورد نیز، علی‌رغم حضور در مجلس، مشارکت نکرده است.

درد مردم و سکوت نمایندگان

اتفاقات پاییز ۱۴۰۱ از مهمترین مسایل اجتماعی بود که در کشور رخ داد. اصلا بنا بر این نیست که به علل و عوامل موجده آن پرداخته شود اما سکوت نمایندگان منتخب مردم هرمزگان در باره این اتفاقات که به هرحال بخشی از جامعه درگیر آن بودند جای سئوال دارد . اگر این مسئله را به اضافه محدودیت‌های اینترنت و گرفتاری کسب و کارهای این حوزه، طرح شفافیت آرای نمایندگان، طرح صیانت از کاربران فضای مجازی، طرح حجاب و عفاف را به عنوان مسایل ملی در نظر بگیریم و سکوت یا واکنش موافق و مخالف نمایندگان هرمزگان را حیاتی تلقی نکنیم به برخی مسایل و مشکلات استان واکنش نمایندگان هرمزگان کمتر از حد انتظار بود، اشاره می‌شود.

الف: سهمیه بندی گاز و مشکلات همه مردم

متاسفانه در اقدامی نه چندان کارشناسانه به یکباره شرکت پخش فرآورده های نفتی از سامانه سدف به عنوان تنها راه دریافت گاز سهمیه خبر داد. اتفاقی که به ناگاه موجب نایابی یا افزایش ده برابری کپسول گاز شد. در حالیکه نماینده ولی فقیه، امام جمعه اهل سنت، رئیس کل دادگستری استان، رسانه‌ها و مردم خواستار پایان یافتن این وضعیت بودند اما نمایندگان مردم هرمزگان آنگونه که باید صدای مردمشان نشدند.

جز یک نماینده حوزه مرکزی استان و نماینده غرب هرمزگان دیگر نمایندگان استان حتی از انعکاس صدای مردم طفره رفتند. یک نماینده دیگرحوزه مرکزی استان نیز در سفر رئیس جمهور به این موضوع اشاره کرد و کلمه میر غضب خطاب به مجری ماندگار شد. طبیعتاً اگر نطق یا تذکری در این خصوص ارائه می‌شد باید در رسانه‌ها منجمله خبرگزاری خانه ملت بازتاب می‌یافت.

ب: از صف‌های طویل تا کاهش سهمیه بنزین آزاد

جمع آوری کارت سوخت جایگاه‌ها موجب شلوغی جایگاه‌های سوخت استان هرمزگان و گرفتاری‌های عدیده مردم شد مسئله آنقدر مهم بود که حتی نماینده عالی دولت، رئیس شورای شهر بندرعباس، امام جمعه بندرعباس، رئیس کل دادگستری هرمزگان هرکدام به فراخور خواستار رفع مشکل شدند. امام جمعه تذکر داد، رئیس کل دادگستری ۵ دستور قضایی صادر کرد، نماینده حوزه مرکزی از وزیر نفت خواستار رفع مشکل شد و نماینده شرق هم از کلافگی مردم سخن گفت. از اقدامات عملی نمایندگان مردم و اظهارات سایر نمایندگان اطلاعی در دست نیست. اما آنچه مسلم است کاهش ۵۰ لیتری سهمیه بنزین آزاد کارت‌های سوخت آنهم در استانی که گرمای تابستان‌هایش بالای ۵۰ درجه می‌شود و امسال حتی در زمستان از کولر خودرو استفاده می‌شد عذابی سهمگین برای ساکنان جنوب و جنوب شرق محسوب می‌شود، دو نماینده حوزه مرکزی نسبت به این موضوع واکنش نشان داده ولی از سه نماینده دیگر استان خبری به رسانه‌ها نرسید. این درحالیست که نمایندگان استان سیستان و بلوچستان به شدت به موضوع حساسیت نشان دادند و علاوه بر نطق با رسانه‌ها نیز گفتگو کردند و مراتب اعتراض خود را اعلام کردند معین‌الدین سعیدی، اسماعیل حسین‌زهی و حسینعلی شهریاری به شدت به این موضوع اعتراض کردند.

ج: کمبود دارو و مشکلات حوزه درمان

موضوع دیگری که مردم با آن دست و پنجه نرم می‌کردند کمبود شدید دارو و امکانات، تجهیزات درمانی و بیمارستانی بود. در حالی که نمایندگان هرمزگان می‌بایست صدای مردم در مشکلات و مصایب می‌بودند در این قضیه هم به صورت جدی وارد نشدند. داروهای مسکن و آنتی بیوتیک‌ها، سرم، شیرخشک، انسولین و داروهای بیماری‌های خاص به شدت کمیاب شد. تنها یک نماینده کهنه کار هرمزگان با خانواده بیماران خاص دیدار و گفتگو کرد و تاکید داشت: بسیاری از بیماران خاص نظیر بیماران کلیوی، بیماران سرطانی، بیماران تالاسمی و هموفیلی، ام اس و غیره به علت کمبود داروهای درمانی با مشکلات عدیده‌ای مواجه شدند.

مسئله‌ای مهمتر از جان مردم وجود ندارد و هر مسئولی در کشور باید اولویت اصلی کار خود را صرف برداشتن باری از دوش مردم کند و اگر در این راه کم کاری از ناحیه هر مسئولی صورت گیرد باید در قبال آن پاسخگو باشد. موارد دیگری همچون آلایندگی ناشی از درهم تنیدگی صنایع که سلامت مردم بندرعباس، قشم و خمیر را تهدید می‌کند، ورود فاضلاب به دریا، انتشار بوی مخرب در سطح شهر بندرعباس، تورم کالاهای اساسی، کمیاب شدن برخی اقلام غذایی از جمله مرغ و گوشت، مشکلات بازنشستگان، شرایط سخت اقتصادی، ناکارآمدی مدیریتی، موضو ع شاسی بلند (فیدیلیتی گیت)، اشتغال وابستگان در بنگاه‌های مختلف و فسادهای کلان رخ داده از جمله مواردی است که موضع روشنی از وکلای هرمزگانی در خانه ملت ابراز نشد. طبیعتاً وکیل مردم بودن شجاعت می‌خواهد، جسارت می‌خواهد، وکیل المله کسی است که صدای مردم از حنجره او برخیزد.

۴سال زمان کمی نیست

انتخابات عالی‌ترین مظهر حضور مردم در عرصه سیاسی، روشی صحیح در انتقال قدرت و چرخش نخبگانی و تجلی تأثیرگذاری مردم بر سرنوشت خویش است. با آرای مردم فرد یا افرادی ۴سال مجوز نمایندگی را دریافت می‌کنند. زمان کمی نیست پس گرانبهاترین تصمیم با نوشتن یک یا چند نام در برگه رأی گرفته می‌شود. تصمیمی که ۴۸ ماه سرنوشت جامعه و کشور را می‌تواند تغییر دهد. این اتفاق مهم را ارزان عرضه نکنیم. چرا که در مقابل تصمیم خود مسئولیم. چرا که آینده جامعه در گرو همین تصمیم است. نماینده فعال و کاردان کسی است که در گزارش عملکرد سالانه و یا چهارساله اش فهرست بلندی از تذکرات و سوالات از وزرا و حتی رییس جمهور ارائه و مشارکت فعالی در تصویب لوایح و تهیه طرح‌های مهم ملی و استانی و محلی داشته باشد، نه اینکه وظایف ذاتی ادارات محلی را عهده‌دار شود.

(منتشر شده در نود و دومین شماره ماهنامه تجارت جنوب – اسفندماه ۱۴۰۲)