توفیقی دست داد تا به همراه جمعی از اهالی رسانه در قالب فم تور یا فم‌تریپ به فین سفر کنیم. سفری خاطره انگیز و صمیمی که توانست دریچه‌ای از باغ شهری به غایت زیبا اما دچار پارادوکس به رویمان گشوده شود. فین را با چهره‌های تاثیرگذار حوزه‌های سیاست، فرهنگ و رسانه می‌شناختم البته توشه‌ای هم به واسطه دوستی ادیب و اهل مطالعه یعنی محمد حیدری زاده در باب داشته‌های تاریخی و فرهنگی‌اش برداشته بودم. اما این سفر ما را به زیر پوست فین برد.

در این گزارش علل توسعه نایافتگی، راه‌های رسیدن به توسعه و خروج از وضع فعلی را در گفتگو با نخبگان فین بررسی کردیم.

فین باغ شهر بماند

علی قاسم زاده، رئیس شورای شهر فین، توسعه این منطقه را با تقویت کشاورزی و گردشگری مرتبط دانست و گفت: در سال ۱۳۸۹ طرح جامع توسعه کشاورزی فین را با استفاده از نظرات خبرگان و صاحب‌نظران تدوین کردم؛ بر این باورم اگر این طرح اجرایی می‌شد، امروز فین در حوزه کشاورزی سرآمد بود.

رئیس شورای شهر فین افزود: توسعه فین با بخشی‌نگری ممکن نیست به عبارتی باید با تقویت همه حوزه‌های بومگردی، صنایع دستی، معدن و کشاورزی اقدام کرد. نخلداری و کشاورزی ریشه در تاریخ فین دارد پس باید با حفظ سنت‌ها به سمت برند سازی ارقام مختلف نخیلات حرکت کنیم. آفت زنجره از مهم‌ترین آفاتی است که سطح زیادی از نخیلات منطقه را درگیر کرده است و باید به صورت جدی ورود کرد.

قاسم زاده به جهاد کشاورزی پیشنهاد داد: طرح توسعه کشاورزی در پایین دست فین اجرایی شود. به خوبی می‌توان با انتقال آب از چشمه‌های فین و مارم مجموعه عظیم نخلستان فین را ایجاد کرد. تجربه نشان داده که از میان ارقام موجود خرما در فین ۴ یا ۵ رقم نگار، شاه ختایی و شهرویی نسبت به آفات مقاوم هستند و البته این ارقام قابلیت تجاری سازی نیز دارند. پس روی این ارقام کار تحقیقاتی شود و در صورت اطمینان از کیفیت و مقاومت در مقابل آفات کشت این ارقام در دستور کار قرار گیرد.

وی اضافه کرد: نخلستان‌های فعلی پیر و فرسوده هستند، ۳۸۰ هکتار نخلستان منطقه چنین شرایطی دارد. همین وضعیت و نبود تجهیزات برای باردهی یا برداشت محصول و عدم تولید انبوه ارقام خاص این نخلستان‌ها را غیر اقتصادی کرده است و حتی برخی نخلداران به دنبال از بین بردن آنها هستند. بیش از ۲۰ رقم خرما در منطقه تولید می‌شود اما هیچکدام تولید انبوه نیست که برنامه‌ای برای عرضه یا صادرات طراحی و اجرا شود بر این باورم که تکثر ارقام به صرفه نیست باید روی ۱ یا چند نوع خاص و بازار پسند تمرکز کنیم.

 رئیس شورای شهر فین تشکیل تعاونی نخلداران را اقدامی مناسب توصیف کرد و گفت: از زمانی که این تعاونی تشکیل شده و آقایان ترابی و بانوج در رأس امور قرار دارند، کارهای خوبی از قبیل شرکت در نمایشگاه و معرفی خرمای تولیدی اجرا شد حتی ۴ یا ۵ سال پیش خرمای فین به سرخس انتقال داده می‌شد و با بسته بندی‌های مناسب خرمای فین به روسیه صادر می‌گردید.

علی قاسم زاده کرامت و بخشندگی مردم را دارای ریشه تاریخی دانست و افزود: از ۲۰۰ سال پیش کدخدای وقت سنگی به نام کابی را تراشیده بود (سنگی که آب را برای موقوفات و مهمانان جدا می‌کرد) و بخشی از زمین‌های زیر دست را به عنوان موقوفه مشخص کرده بود. عنوان آن هم موقوفات در راه مانده گذاشته بودند که اگر مسافری یا فردی در منطقه غریب بود بتواند از این موقوه استفاده کند. یا ضعفاً مورد حمایت قرار گیرند. همین حالا ۳۰ درصد نخلستان فین موقوفه است.۹۰ درصد موقوفات متعلق به کربلایی ابوتراب است. چرخش آب در این منطقه نادر است. سده‌هاست این چرخش آب بین اهالی بدون کوچک‌ترین مشکلی مطابق روال پیش می‌رود. اینها نشان دهنده بخشندگی مردم و اهالی است که از قدیم متداول بوده است.

آماده همکاری با سرمایه‌گذاران  هستیم

محمود آشفته شهردار فین با اشاره به ظرفیت‌های باغ شهر فین گفت: آب و هوای مناسب، منابع آبی (چشمه‌ها و قنات‌ها)، آثار تاریخی و باستانی، نخلستان‌های سر به فلک کشیده از جمله ظرفیت‌هایی است که می‌توانند به تحول و توسعه این منطقه کمک کنند.

 شهردار فین تأمین زیرساخت‌های منطقه در توسعه گردشگری را ضروری دانست و افزود: طبیعتاً برای رسیدن توسعه در حوزه گردشگری نیازمند حمایت مسئولان و ورود سرمایه گذاران هستیم و به عنوان شهردار فین از سرمایه‌گذاران علاقه‌مند به این حوزه دعوت می‌کنم تا از پتانسیل‌های فین بازدید به عمل آورند و ما هم آماده همکاری هستیم.

آشفته تصریح کرد: تنها منطقه‌ای در هرمزگان که با تعریف استاندارد باغ شهر همخوانی دارد، فین است به عبارتی باغ شهر فین، رامسر جنوب ایران خوانده می‌شود. این منطقه ظرفیت برگزاری اردوهای دانش آموزی و دانشجویی، علمی و فرهنگی را داراست و آماده همکاری در این زمینه هستیم. متاسفانه برخی دیگر از جمله میناب و رودان هم در گذشته چنین ویژگی‌هایی را داشتند که باغ شهر ماندنشان قربانی مدرنیته شد.

 وی به برخی آثار دیدنی فین هم اشاره کرد و گفت: حمام‌های قدیمی، چربه مارم، استخر، بام و قلعه فین، چشمه‌های آب گرم از جاذبه‌های دیدنی فین است و سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری قطعاً نتایج ارزشمندی به دنبال خواهد داشت.

شهردار فین به برخی موانع سد راه شهرداری اشاره کرد و افزود: ما روی محدود شهری تمرکز کرده‌ایم که محدوده ۵ هکتاری است.

مطالعات لازم برای این مجموعه در حال انجام است اما واقعاً با محدودیت‌های اعتباری روبرو هستیم. یکی از ایراداتی که در بحث اعتبارات وجود دارد، این است که توزیع اعتبارات بر مبنای جمعیت صورت می‌گیرد. در حالیکه اگر بر اساس توسعه یافتگی یا عدم توسعه یافتگی اعتبارات تخصیص می‌یافت، اقدامات مطلوب‌تری انجام می‌گرفت. فقط برای اجرای فاز اول طرح‌ها در محدوده‌ای که عرض کردم ۵۰ میلیارد تومان اعتبار نیاز است. کمبود نیروی انسانی، کمبود ماشین آلات و تجهیزات و حتی به لحاظ تراکم جمعیت ساکن در فین هر ۵۰۰ متر مربع ۲ نفر سکونت دارند که همین امر خدمات رسانی شهری را سخت کرده است.

محمود آشفته بر همراهی مدیران و متولیان در توسعه گردشگری و بوم گردی تاکید کرد و اظهار داشت: اعطای تسهیلات مورد نیاز و کم بهره، توسعه آموزش‌های تخصص حوزه گردشگری، تأمین اعتبار لازم برای اجرای مطالعات و توسعه طرح‌های مطالعاتی، همکاری در حفظ و حراست از میراث تاریخی منطقه بسیار ضروری است البته رسانه‌ها می‌توانند در معرفی این خطه سبز و زیبا نقش مهمی در توسعه باغ شهر فین داشته باشند.