گزارش نجمه شمس الدینی: آذرماه امسال مسابقات جهانی لکوکاپ مسقط (۲۰۲۲) با افتخار آفرینی دانش آموزان هرمزگانی همراه بود، انگار متولیان امر در این استان فراموش کرده‌اند که راه توسعه کشور توجه به استعدادهای ناب فرزندان این سرزمین است .

در حالیکه سال ۱۴۰۱به عنوان سال تولید؛ دانش‌بنیان، اشتغال‌آفرین نام نهاده شده، و متولیان بر حمایت ازطرحهای پژوهشی با محتوای دانش بنیان، مهارت ورزی ، مهارت آموزی ، حرکت کشور به سمت آموزشهای مهارتی سخن به میان می آورند ، انگار هنوز باور به اینکه مقدمه پیشرفت ، توسعه دانش بنیان و قرار گرفتن بر بلندای قله های جهان حمایت از استعدادهاست در این خطه شکل نگرفته است . یا انگار بی خیالی براجرای درست وظایف سایه افکنده است . شاید تصور نگارنده با نگاه آنان مغایرت دارد . اما هرچه هست جشنواره های علمی و پژوهشی دانش آموزان مقدمه پیشرفت و توسعه است و تقویت انگیزه و بارور کردن استعداد آنها یک وظیفه مهم به شمار می آید.

پرچم هرمزگان در مسقط

شبی بی هدف در فضای مجازی یا فجازی به زبان امروزی هابی هدف پرسه می زدم ،عکسی ازموفقیت نونهالان رودانی در مسابقات بین المللی لکوکاپ مسقط ۲۰۲۲در کالج بین المللی gcet(گلوبال وست بریستول) به اشتراک گذاشته شد .باورم نمی شد کودکان دیار من ،برای ستاره شدن از مرزها عبور می کنند . بی درنگ (علیرغم لطف متولیان مبنی بر قطع دسترسی ها به شبکه های مجازی )دست به دامان فیلتر شکن(vpn) شدم تا با مربی همراهشان برای دیدار با نوگلان باغ علم و ادب هرمزگان هماهنگ شوم . گویا بعد از این موفقیت سفیر ایران در عمان آنها را به ضیافتی دعوت کرده تا به نحو شایسته تلاششان ارج نهاده شود . تصاویری از برگزاری مسابقات ، ملاقات با سفیر ، کسب مدال برایم ارسال شد و آن شب اگر چه آغازش از سر بی حوصلگی و گردش در فجازی بود اما کسب این خبر موجب شد رویایی ترین شب برایم رقم خورد . بی صبرانه می خواستم آیتا بدرآبادی ، محمد طاهر سالارپور ، سپهر بناوند و معراج سالاری را بینم .کودکانی که در جمع ده ملیت مختلف شامل عمان، اردن، سوریه، مصر، غنا، هند، ایران، عراق، فلسطین، پاکستان و بنگلادش پرچم هرمزگان را در مسقط برافراشتند . و البته نام ایران را بلند آوازه کردند .

لکوکاپ چیست ؟

 بزرگترین جشنواره پژوهشی دانش آموزی  بوده که هرساله در یکی از دانشگاه های معتبر کشور و در شهر تهران برگزار می شود. در این رویداد، دانش آموزان سراسر کشوردر رشته های متنوع از جمله لکومس(محاسبات ذهنی و چرتکه ای)، لکوروبو(ربات فوتبالیست، جنگجو، پارک نوری، آتشنشان)، لکوپل(سازه های ماکارونی)، لکو دومینو، لکوسام( سرعت انتقال محاسبات)، لکوکیو(مزرعه فکر)، لکوبیو(تشریح جانوری)، لکوپد(پژوهش های دانش آموزی)، لکومجیک(الکترونیک دانش آموزی)، لکوفلای(هوافضا)، لکولب(علوم آزمایشگاهی) و … با هم به رقابت می پردازند. اولین دوره  مسابقات جهانی در دوبی در سال ۲۰۱۸ و سپس در آنکارا (سال ۲۰۲۰) و سومین دوره مسابقات ۱۷آذرماه در مسقط عمان (۲۰۲۲)برگزار شد .

دریغ از شریک شادی  شدن 

ساعت ده صبح جمعه دوم دیماه ۱۴۰۱بنا به اطلاع قبلی مربی همراه دانش آموزان در محوطه تالاری در رودان مراسمی به پاس تلاش نونهالان این دیار برگزار می شد .تصورم این بود که این مراسم باید جایی برای سوزن انداختن نباشد . مدیران دولتی ، متولیان تعلیم و تربیت ، همکلاسی های دانش آموزان ، اولیا ، معلمان و…

اما وقتی وارد محوطه تالارشدم کمتر از ۳۰نفر در این مراسم حاضر بودند که بیشتر خانواده های دانش آموزان شرکت کننده ، مدیر کانون فرهنگی تربیتی شهدا ، مدیر دبیرستان حسابی ، دو سه نفر از فرهنگیان  ومربی همراه بودند .عصبی و نگران از اینکه چرا بعضی حتی از شریک شادی شدن هم دریغ می کنند . رئیس و اعضای شورای آموزش و پرورش ، متولیان حوزه فرهنگ ،نمایندگان مردم این خطه در پارلمان ملی و محلی ،  مدیران دستگاه تعلیم و تربیت و آنهایی که مدام از پیشرفت و توسعه دم می زنند کجا هستند ؟ آنها که تا تریبونی به دست می آورند شعار خادمی و نوکری می دهند ، آنها که برای خود ماموریتی جز شکوفایی استعدادهای ناب این سرزمین متصور نیستند و آنان که وظیفه ای جز حمایت از  استعدادها ندارند ، کجا هستند؟ اتفاقی که افتاد حتی نونهالان شرکت کننده در این رقابت های مهم را قانع نکرد .

مراسم در نهایت سادگی اما به زیبایی هر چه تمام تر آغاز شد .حرفهایی که زده شد جهانی بار معنایی داشت .

معجزه ورزش  همگرایی است

دکتر نعمت خادمی مدیر دبیرستان دکتر حسابی که یکی از شرکت کنندگان در سومین دوره مسابقات لکوکاپ عمان  از این آموزشگاه بود ، با ابراز خرسندی کسب  موفقیت گفت : جام جهانی فوتبال درس بزرگی داشت ،همه جهان برای مسی و آرژانتین بسیج شد ،تا آنها فاتح بزرگترین رویداد فوتبالی شوند . برگزاری این رویداد نتیجه اش همگرایی جهان برای توسعه فوتبال و ارزش های اخلاقی ورزش بود . مدیر دبیرستان دکتر حسابی افزود : ورزش فوتبال هیجان دارد چون مملو از اشتباهات است ، پر از اشک و لبخند است ، اشک محصول اشتباه و لبخند نتیجه حرکت درست و اصولی برای موفقیت است . پس باید از این ظرفیت بزرگ نهایت بهره را ببریم . خادمی با اشاره به موفقیت دانش آموزان در مسابقات مسقط تصریح کرد : این موفقیت نتیجه  حرکت هوشمندانه ، حمایت اولیا و تلاش فرزندان ماست که باید ارج نهاده شود . اگر می خواهیم به موفقیت برسیم چاره ای جز تقویت استعدادهای نهفته فرزندان نداریم .

دنیا به خلاقیت این نونهالان نیاز دارد

مرضیه شریف زاده مربی و مدرس که حتی تدارک مراسم تجلیل از دانش آموزان را برعهده گرفته بود گفت : تیم ما خود را باور کرده بود که برای موفقیت تلاش می کند ، در این نتایج سهم خانواده بسیار زیاد است آنها از هیچ کوششی برای رسیدن به  قله موفقیت دریغ نکردند .نتیجه به دست آمده محصول تلاش بی وقفه فرزندان و حمایت اولیا آنان است .  مربی همراه دانش آموزان شرکت کننده در مسابقات لکوکاپ مسقط ،افزود :  مخاطب من دانش آموزان هستند .این آغاز راه است ،به صدای درونتان توجه کنید جهان به خلاقیت های شما محتاج است . وقتی از خانم شریف زاده خواستم در باب مشکلات سد راه موفقیت بگوید ، پاسخ داد : بنظرم طرح مشکلات هرگز به گره گشایی کمک نمی کند . آموزش و پرورش ما باید صرفا برای آموزش و پرورش فرزندانمان تلاش کند و هرگز بواسطه  شرایط پیرامونی در حوزه های مختلف  دچار توقف یا رکود نشود . اما اگر تصور می کنید با طرح مسایل گوشی برای شنیدن  و همراهی برای موفقیت های بیشتر پیدا می شود عرض می کنم . ..به ما می گویند چون این فعالیت غیر دولتی است امکان حمایت نیست . حتی بعد از ورود به فرودگاه هیچ مسئولی به استقبال شان نیامد ، برای همکاری جهت سهولت ورود و معطل نماندن بواسطه ربات ها و باطری های شرکت کنندگان حتی مکاتبه هم نشد علیرغم اینکه شخصا تماس گرفته بودم و خواستار همکاری شدم . نکته مهم تر اینکه همه هزینه های شرکت در مسابقات کشوری و جهانی را خانواده ها متقبل شدند و ریالی از سوی نهادها و سازمان ها تخصیص داده نشد . وی با اشاره به نتایج کسب شده ، گفت :دوسالی بود که بخاطر شیوع کرونا مسابقات بصورت غیر متمرکز در پایگاههای سراسر کشور بطورهمزمان پیگیری گردید .آیتا بدرآبادی کسب گرید A(رتبه پنجم کشور )ربات پارک نوری ،محمد طاها سالارپور(رتبه سوم کشور) ربات فوتبالیست ،سپهر بناوند (رتبه هفتم کشور)ربات فوتبالیست و معراج سالاری کسب گرید C(رتبه هفتم کشور ) را به دست آورده و مجوز شرکت در مسابقات جهانی مسقط را بدست آوردند .در مسابقات جهانی هم محمد طاها سالارپور کلاس ششم رتبه سوم ،  آیتا بدر آبادی کلاس پنجم رتبه چهارم ، سپهر بناوند کلاس هفتم رتبه چهارم را بدست آوردند و معراج سالاری ،علیرغم کسب مجوز بهر دلیلی نتوانست در رقابت های جهانی حاضر شود . این موفقیت از آنجهت که دانش آموزان تجربه مسابقات جهانی را نداشتند حتی برای برگزار کنندگان هم حائز اهمیت بود .

بعد از ۵سال تلاش نتیجه اخذ شد

رحیم سالاری مدیرکانون فرهنگی تربیتی شهدابا تبریک موفقیت دانش آموزان شرکت کننده در مسابقات جهانی مسقط گفت : نتیجه به دست آمده محصول ۵سال تلاش ، برگزاری دوره  های آموزشی و حمایت اولیاست . کسب این موفقیت راه را برای سایر دانش آموزان وتقویت خودباوری شان باز کرد . قطعا نقش خانم شریف زاده مربی تیم اعزامی که در پرورش استعدادهای بچه ها تلاش وافری داشته ، قابل تحسین است . سالاری با اشاره به ضرورت توجه به استعدادهای دانش آموزان تصریح کرد : مسابقات و جشنواره خلاقیتهای علمی و پژوهشی فرصت ارزشمندی است که باید از در جهت پیشرفت دانش آموزان بهره گرفت .

دوست دارم مخترع شوم

محمد طاها سالارپور کلاس ششم دبستان بحرالعلوم که بیش از سه سال است در این کلاسها شرکت کرده ، گفت : روزی در مدرسه دوستم ماشینی را ساخته بود که کنترل می شد . برایم جالب بود .به خانه آمدم و از مادرم خواستم کمکم کند . این اتفاق باعث شد در کلاسهای آموزشی شرکت کنم .وقتی در مسابقات استانی رتبه سوم را کسب کردم ، انگیزه ام بیشتر شد .محمد طاها بهترین خاطره اش را حضور در دیدار رده بندی تمام ایرانی قلمداد کرد و گفت : خیلی دوست داشتم به فینال مسابقات راه یابم اما متاسفانه شکست خوردم و مقابل سپهر قرار گرفتم که در نهایت سوم شده و مدال برنز را بدست آوردم . او رؤیایش را بیان کرد افزود : دوست دارم مخترع شوم و برای کشورم افتخار آفرینی کنم . راستش آرزو دارم روزی در ساخت قطار هوایی سریع السیر سهمی داشته باشم قطاری که مانند هواپیما نیازی به ریل نداشته باشد . شاید هم اسمش را قطار بالدار بگذارم .

به معماری علاقه دارم 

سپهر بناوند کلاس هفتم دبیرستان دکتر حسابی است پدرش شغل آزاد دارد و مادرش فرهنگی است . ۵سال پیش در کلاسهای آموزشی رباتیک شرکت کرد .ابتدا در رشته ربات پارک نوری ، سپس ربات فوتبالیست بدون شوتر و در نهایت ربات فوتبالیست پیشرفته رتبه چهارم را در مسقط به دست آورد . شاید اگر قبل از رده بندی حریفش را می برد و رباتش در رده بندی دچار نقص نمی شد .بدست آوردن مدال دور از دسترس نبود . سپهر در تکواندو هم کمربند قرمز دارد او گفت : موسیقی را دوست دارم و پیانو می نوازم .شاید آینده هنرمند شوم . ولی به معماری خیلی علاقه دارم . چون اثر کار معمارها سالها باقی می ماند . او با قدردانی از مربی ، پدر و مادرش ، افزود : اگر کمک آنها نبود من موفق نمی شدم .

با تمرین کارها آسان می شود

آیتا بدرآبادی کلاس پنجم دبستان روشنا گفت : از کلاس اول در این دوره ها شرکت کردم و توانستم مقام های خوبی در استان و کشور و البته در مسابقات عمان رتبه چهارم ربات نوری را بدست آورم . آیتا ادامه داد : پدرم شغل آزاد دارم و مادرم دانشجوی روانشناسی کودک است .سه خواهر دارم که در کنار آنها لحظات خوبی  را سپری می کنم . این دانش آموز موفق با اشاره به اینکه هفته ای ۸ساعت تمرین می کنم ،افزود : کارهای علمی  شاید سخت باشد اما با تمرین می توان آنها را ساده کرد .

قول میدهم به پیشرفت هایم ادامه دهم

معراج سالاری دانش آموز پایه سوم دبستان بحرالعلوم که نتوانست به مسابقات عمان برود ، گفت :پدرم کارمند و مادرم خانه دار است از هشت سالگی در رشته ربات بدون شوتر آموزش دیدم . از کودکی اسباب بازی هایم را باز و بسته می کردم . معراج افزود : کار جدیدم ساخت ماشین کنترلی است که دارم روی آن کار می کنم . وقتی در لیست مسابقات جهانی قرار گرفتم واقعا خوشحال شدم اما حیف که نتوانستم در این رقابتها حضور داشته باشم .وی قدرشناسی را فراموش نکرد و گفت : از خانم شریف زاده و پدر و مادرم که در این راه کمک کردند تشکر می کنم. قول می دهم اگر بازهم حمایتم کنند به پیشرفت هایم ادامه دهم . معراج که به فوتبال هم علاقه وافری دارد و استقلالی است با لبخندی می گوید می خواهم مهاجم استقلال شوم و برای تیمم گلزنی کنم . دوست دارم مهندس یا محیط بان باشم .

فردای ایران را می سازند اگر…

بعد از اجرای هنرمندانه فلوت توسط  آوین صابرزاده (۸ساله ) و اجرای موسیقی الهه ناز بنان ، سرود ای ایران در حالیکه همه ایستاده  وزمزمه می کردند ، پخش شد .و جوایز افتخار آفرینان  شامل مدال ، لوح ویژه مسابقات جهانی ، لوح تقدیر علی نجفی  سفیر ایران در عمان ،و تندیس مسابقات  اهدا شد اما پاسخ به این سئوال بزرگ همچنان باقی ماند که آیا متولیان تعلیم و تربیت بی خیال استعدادها هستند ؟در حالیکه توجه به استعدادهای فرزندان ایران یک اصل مهم محسوب می شود چرا این موفقیت بزرگ آنهم در شهرستانی محروم و کم برخوردار مورد توجه قرار نگرفت ؟   تردیدی نیست اینها فردای ایران را می سازند اگر…